SWOT là một mô hình phân tích các yếu tố trong thiết lập kế hoạch kinh doanh đơn giản nhưng cực kỳ hữu ích được ứng dụng phổ biến trong kinh doanh. Đây có thể xem là bước tiền đề cho chiến dịch 4P Marketing của doanh nghiệp.
Vậy ma trận SWOT là gì và cách dùng mô hình phân tích SWOT trong kinh doanh như thế nào? Bài viết sẽ giúp bạn tìm hiểu về và giải quyết vấn đề trên.
Về căn bản, SWOT là cụm từ viết tắt của Strengths (điểm mạnh), Weaknesses (điểm yếu), Opportunities (cơ hội) và Threats (nguy cơ).
SWOT giúp bạn xác định 4 yếu tố bên trong (Strengths, Weaknesses) và bên ngoài (Opportunities, Threats) ảnh hưởng tới hiệu quả của doanh nghiệp phát triển trong tương lai nhằm xây dựng kế hoạch chiến lược và quản lý công việc kinh doanh một cách phù hợp, hiệu quả chính xác nhất.
Mô hình SWOT sắp xếp những thế mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức nền tảng của bạn theo thứ tự ưu tiên từ cao đến thấp, thường được trình bày dưới dạng bảng 2×2.
Phân tích SWOT (SWOT analysis) là một trong 5 bước hình thành chiến lược sản xuất kinh doanh của một tổ chức, doanh nghiệp hoặc một dự án, dựa trên việc đánh giá 4 yếu tố Strengths – Weaknesses – Opportunities – Threats nhằm:
Phân tích SWOT được thiết kế để giúp thực hiện một cái nhìn thực tế, dựa trên dữ liệu, về các điểm mạnh và điểm yếu của một doanh nghiệp, các sáng kiến hoặc trong ngành được thảo luận và quyết định dựa vào mô hình SWOT.
Nike đã áp dụng truyền thông Viral Marketing vào trong phân tích mô hình SWOT của tổ chức, doanh nghiệp mình. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm thì hãy tham khảo bài viết Viral Marketing là gì nhé!
Phân tích SWOT là một công cụ quan trọng vì nó giúp doanh nghiệp hiểu rõ điểm mạnh và yếu điểm của mình, từ đó phát triển chiến lược để cải thiện hiệu suất. Đồng thời, thông qua việc xác định cơ hội và nguy cơ tiềm năng, phân tích SWOT cũng hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xây dựng chiến lược để tận dụng cơ hội và đối phó với rủi ro.
Doanh nghiệp cần thực hiện phân tích SWOT để định rõ vị trí của họ trên thị trường và trong môi trường cạnh tranh. Điều này giúp họ đưa ra quyết định thông minh về việc sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả và thích nghi trong môi trường thay đổi liên tục.
Để phân tích SWOT trong kinh doanh đạt hiệu quả chính xác, những người sáng lập công ty, nhà quản trị, đơn vị, lãnh đạo hay bất cứ ngành nghề nào cũng nên tham gia tích cực vào quá trình này và không nên giao phó nhiệm vụ này cho ai khác.
Bạn cần tập hợp một nhóm người mà họ có thể đại diện cho nhiều khía cạnh của doanh nghiệp, từ bộ phận kinh doanh và dịch vụ khách hàng đến các loại hình tiếp thị truyền thông khác nhau cũng như tìm hiểu ngành Marketing là gì và phát triển chất lượng sản phẩm.
Hơn thế nữa, những phản hồi cần thiết từ người tiêu dùng cũng có thể cung cấp cho bạn những góc nhìn đa dạng, độc nhất về vấn đề.
Nếu bạn khởi nghiệp, bạn vẫn có thể thực hiện SWOT bằng cách nhìn nhận những ý kiến từ bạn bè nếu họ biết về công việc bạn đang làm, từ kế toán, hoặc thậm chí là từ các đại lý và nhà cung cấp.
Mục đích ở đây là phải có nhiều quan điểm khác nhau.
Những tổ chức, doanh nghiệp phát triển dùng SWOT để xem xét, đánh giá tình hình hiện tại và định hướng để thiết lập kế hoạch, dự án trong tương lai. Trong khi đó, đối với start-up, phân tích ma trận SWOT là một phần của quá trình xây dựng và lập kế hoạch kinh doanh phù hợp.
Vậy đâu là lúc thích hợp nhất để thực hiện SWOT?
Phương pháp SWOT có một số ưu điểm như sau:
Dù là một công cụ tuyệt vời, nhưng sơ đồ SWOT cũng có một vài giới hạn như:
Như đã nêu trên, việc đầu tiên cần thiết là tập hợp một nhóm gồm những đại diện từ những bộ phận khác nhau của công ty.
Mỗi người tham dự nên có một khoảng thời gian nhất định (khoảng 10 phút) để tự hoàn thiện bản phân tích SWOT của riêng mình và tốt nhất là viết ra một tờ giấy nhỏ.
Điều này sẽ giúp tránh được lối suy nghĩ nhóm và đảm bảo tất cả ý kiến của mọi người đều được nhìn nhận.
Đối với mỗi người khi phác thảo mô hình của mình, đừng quá bận tâm về việc đi sâu vào chi tiết lúc đầu, chỉ cần ghi lại những yếu tố xã hội bạn cho rằng có liên quan trong mỗi phần của SWOT.
Sau khi động não, phát thảo ý tưởng xong, mọi quan điểm sẽ được tổng hợp bằng cách dán những tờ note khi nãy lên bảng hoặc trình bày trực tiếp trước mọi người hoặc là trực tuyến. Nếu ai lóe lên ý tưởng độc đáo mới thì cũng có thể bổ sung trong lúc này.
Tiếp đến, bạn cần sắp xếp các ý kiến theo thứ tự: ưu tiên cao nhất ở trên cùng và ưu tiên thấp nhất ở dưới bằng cách thảo luận, biểu quyết.
Khi đã có được danh sách các ý kiến theo thứ tự, đây là lúc mọi người có thể bàn tán, tranh luận, và một người (thường là CEO, nhưng cũng có thể giao cho một người khác phụ trách xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh) sẽ thống nhất kết quả cuối cùng.
Dưới đây là hướng dẫn cụ thể giúp bạn tiến hành phân tích mô hình SWOT cũng như đưa vào sử dụng.
Điểm mạnh là những yếu tố nội tại hay yếu tố xã hội trong tầm kiểm soát của bạn cần phát huy. Hãy nghĩ đến những nguồn lực tài sản con người và kinh nghiệm kiến thức dữ liệu mà bạn có.
Một số câu hỏi để xác định thế mạnh nổi trội của công ty bạn:
Câu hỏi mở đầu:
Khi bạn chăm sóc khách hàng tốt, kể cả khách hàng cũ và khách hàng tiềm năng thì ắt hẳn khách hàng sẽ đến với bạn. Có một cách giúp quá trình xây dựng này cực kì nhanh – CRM. Vậy phần mềm CRM là gì tham khảo ngay nhé!
Về tài chính:
Về cơ sở vật chất:
Về trí tuệ:
Về nhân sự:
Về quy trình hệ thống công ty:
Về văn hóa trong công ty:
Danh tiếng của công ty:
Về vị trí trong thị trường:
Tiềm năng phát triển:
Một số mẹo giúp bạn tìm ra thế mạnh của doanh nghiệp, tổ chức:
Mỗi người chủ doanh nghiệp đều muốn tin rằng công việc kinh doanh của họ đang thuận lợi, suôn sẻ, nên phần này của việc phân tích kinh doanh có thể khiến bạn phải đau đầu.
Tuy nhiên, đây lại là một phần rất quan trọng.
Bạn cần trung thực đánh giá những yếu điểm để giảm thiểu tác nhân gây hại cũng như tránh lặp lại thất bại của công ty thì phân tích hay quản trị mới đạt hiệu quả.
Khi phân tích mô hình SWOT, yếu điểm là những yếu tố bên trong có thể khiến doanh nghiệp của bạn gặp bất lợi. Việc phân tích điểm mạnh điểm yếu đều có những hạng mục đánh giá khá giống nhau, do đó bạn có thể tham khảo nội dung đánh giá SWOT ở trên.
Một số câu hỏi để bạn tìm điểm yếu của công ty mình:
Câu hỏi mở đầu:
Về tài chính:
Về cơ sở vật chất:
Về sở hữu trí tuệ:
Về nhân sự:
Về quy trình công ty:
Về văn hóa trong công ty:
Danh tiếng của công ty:
Về tiềm năng phát triển:
Một số mẹo để xác định nguồn gốc những yếu điểm:
Cơ hội, như bạn cũng biết, là những yếu tố góp phần làm nên thành công của mình. Những yếu tố này thuộc về ngoại cảnh và thường nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn.
Một số câu hỏi giúp bạn xác định cơ hội cho mình:
Hội nhập kinh tế:
Xu hướng thị trường:
Thay đổi về cấp vốn:
Sự ủng hộ về chính trị:
Sự thay đổi về mối quan hệ:
Sự biến chuyển về khách hàng tiềm năng:
Một số mẹo để liệt kê những cơ hội của bạn:
Nguy cơ là những yếu tố bên ngoài mà bạn không thể kiểm soát được, chúng ảnh hưởng tiêu cực và là mối đe dọa đến việc kinh doanh của bạn.
Vậy nếu không thể kiểm soát được yếu tố bên ngoài thì tại sao phải tốn công xác định những nguy cơ?
Thật ra nghĩ đến những nguy cơ giúp bạn xây dựng chiến lược SWOT nền tảng phù hợp để hạn chế tối đa thiệt hại mà chúng gây ra, hoặc thậm chí là lên kế hoạch chiến dịch đối phó để bạn không bị phá sản.
Một số câu hỏi giúp bạn xác định những nguy cơ:
Hội nhập kinh tế:
Xu hướng thị trường:
Thay đổi về cấp vốn:
Sự ủng hộ về chính trị:
Những quy định của chính phủ:
Thay đổi về các quan hệ kinh doanh:
Thay đổi về đối tượng khách hàng tiềm năng:
Một số mẹo để xác định những nguy cơ:
Ở trên là những cơ hội và thách thức mà mô hình SWOT đã chỉ đã được trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Cung như giúp doanh nghiệp vạch ra chiến lược phòng thủ hiệu quả.
Khi đã có trong tay danh sách liệt kê những thế mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức được sắp xếp theo thứ tự, bước tiếp theo bạn cần có kỹ năng để ứng dụng nó xây dựng kế hoạch kinh doanh phù hợp nhằm tăng năng suất công việc kinh doanh của mình.
Bài tập bạn sắp làm sau đây được gọi là phân tích TOWS (TOWS analysis), nó sẽ giúp bạn liên kết các phần tư của mô hình SWOT.
Bạn hãy kết hợp thông tin trong 2 góc tư của bảng 2×2 rồi tạo ra những chiến lược kinh doanh khả thi.
Cụ thể là:
Bảng dưới đây sẽ giúp bạn dễ hình dung hơn về ma trận SWOT mẫu này:
Opportunities (bên ngoài, tích cực) |
Threats (bên ngoài, tiêu cực) |
|
---|---|---|
Strengths (bên trong, tích cực) |
Chiến lược Strengths-Opportunities: Dùng những điểm mạnh nào để tối ưu hóa những cơ hội? |
Chiến lược Strengths-Threats: Dùng thế mạnh như thế nào để hạn chế những nguy cơ? |
Weaknesses (bên trong, tiêu cực) |
Chiến lược Weaknesses-Opportunities: Làm sao tận dụng cơ hội để cải thiện những điểm yếu của doanh nghiệp? |
Chiến lược Weaknesses-Threats: Làm cách nào để loại bỏ và khắc phục nhược điểm nhằm tránh những mối nguy? |
Dưới đây là ví dụ về mô hình SWOT của Đại học San Francisco phân tích cho hãng xe hơi Volkswagen.
Strengths 1.Mạnh về nghiên cứu và phát triển (R&D) và kỹ thuật cơ khí. 2. Mạnh về mạng lưới kinh doanh và dịch vụ. 3. Sản xuất hiệu quả/Có khả năng tự động hóa. |
Weaknesses 1. Phụ thuộc nhiều vào chất lượng sản phẩm. 2. Phí tổn gia tăng ở Đức. 3. Không có kinh nghiệm với liên đoàn lao động Mỹ nếu xây nhà máy tại Mỹ. |
|
---|---|---|
Opportunities 1. Thị trường phong phú đang phát triển đòi hỏi nhiều xe hạng sang với nhiều lựa chọn. 2. Nhiều lời chào mời hấp dẫn xây dựng nhà máy lắp ráp tại Mỹ. 3. Chrysler và American Motors cần động cơ nhỏ |
SO: 1. Phát triển và sản xuất dây chuyền đa sản phẩm với nhiều lựa chọn, nhiều mức giá (dòng Dashes, Scirocco, Rabbit, Audi) (O1, O2, O3). 2. Xây dựng nhà máy lắp ráp sử dụng R&D và ký thuật cơ khí và kinh nghiệm trong tự động hóa (O1, S1, S3). 3. Sản xuất động cơ cho Chrysler và AMC (O3, S3). |
WO: 1. Phát triển mẫu xe tương thích với nhiều mức giá (tầm giá thay đổi từ dòng Rabbit tới Audi) (O1, W1). 2. Để thích ứng với chi phí tăng ở Đức, xây dựng nhà máy ở Mỹ, thuê quản lý người Mỹ có kinh nghiệm thỏa thuận với liên đoàn lao động Mỹ (O2, W2, W3). |
Threats 1. Tỉ lệ chuyển đổi: Dollar giảm giá trị so với Deutsche Mark. 2. Cạnh tranh từ hãng sản xuất ô tô Nhật và Mỹ. 3. Thiếu nguồn cung và giá nhiên liệu cao. |
ST: 1. Giảm ảnh hưởng của tỉ lệ chuyển đổi bằng cách xây dựng nhà máy tại Mỹ (T1, T2, S1, S3). 2. Cạnh tranh bằng công nghệ thiết kế tiên tiến ví dụ như Rabbit (T1, T3, S1, S2). 3. Cải thiện sử dụng nhiên liệu với công nghệ phun xăng và phát triển động cơ diesel tiết kiệm nhiên liệu (T3, S1). |
WT: Khắc phục yếu điểm bằng cách chuyển chúng thành ưu điểm (hướng tới chiến lược OS). 1. Giảm nguy cơ cạnh tranh bằng cách phát triển dây chuyền sản xuất linh hoạt (T2, W1). Những lựa chọn khả thi khác mà VW không thực hiện: – Tham gia vào những chiến lược kinh doanh chung với Chrysler hoặc AMC. – Rút lui khỏi thị trường Mỹ. |
Một khi đã hoàn thiện bảng phân tích SWOT và TOWS, bạn sẽ có một cái nhìn tổng thể về doanh nghiệp của mình, cùng với đó là những chiến lược sản xuất kinh doanh mà bạn có thể thực hiện để nâng cao công việc kinh doanh.
Nếu một vài kế hoạch kinh doanh được vạch ra mang tính dài hạn, hãy chia chúng thành nhiều bước và đặt lịch cho từng bước để có thể bổ sung theo thời gian.
Bạn cũng hãy giữ kết quả của quá trình phân tích các yếu tố trong SWOT và xây dựng kế hoạch một cách thật phù hợp tiện dụng, treo nó lên tường hoặc lưu trên desktop để có thể tìm kiếm dễ dàng mỗi khi bạn đưa ra quyết định.
Hy vọng với những thông tin tổng quan trên đây đã giúp bạn hình dung rõ hơn về công việc phân tích SWOT là gì cũng như các cách phân tích SWOT công ty một cách chính xác.
Chúc bạn gặt hái được nhiều thành công khi thực hiện phân tích SWOT và ứng dụng mô hình này vào lĩnh vực kinh doanh phát triển doanh thu doanh nhiệp nhé!
Hoặc nếu bạn vẫn còn nhiều bối rối trong chiến lược marketing cần đến dịch vụ tư vấn Marketing chuyên nghiệp, cam kết hiệu quả thì đừng quên liên hệ công ty TNHH quảng cáo Marketing Online FIEX nhé.
Chúng tôi cung cấp các giải pháp Marketing Online – Tối ưu Experience Marketing giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu doanh thu vượt trội.
Nguồn tham khảo:
Tôi là Hồ Kim Thu, hiện là CEO của FIEX. Với hơn 7+ năm theo đuổi niềm đam mê nghiên cứu và thực chiến trong lĩnh vực Digital Marketing. Tôi đã giúp hàng trăm doanh nghiệp SMBs của Việt Nam có được một bộ máy Marketing ổn định, bền vững phát triển doanh thu và khách hàng cho chính họ. Với kiến thức và kinh nghiệm lên chiến lược Marketing Online tổng thể, tôi hy vọng kiến thức tôi chia sẻ mang lại giá trị hữu ích cho cộng đồng marketer Việt Nam.